Magien i rap-musikken

Rap-musikk er meir popul?rt enn nokon gong. Kvifor, lurte rapparen Kjell Andreas Oddekalv p?.

Av Silje Pileberg

Publisert 22. aug. 2022

Kjell Andreas Oddekalv p? en scene med gitar — Kjell Andreas Oddekalv har analysert ?flowen?, alts? forholdet mellom tekst og musikk, i rap-musikk. – Mange tenkjer p? rap som at ein pratar rytmisk over musikk. Men det er ikkje s? enkelt. Du kan ikkje analysere han som ein tekst p? eit ark. Rap-en er ein type song, han er berre meir talen?r enn dei fleste andre typar song, seier han.
Foto: Tom Arild Hamre

– Rap har for lengst blitt den st?rste musikksjangeren globalt. I USA er ein stor del av str?mmingane rap-musikk, og det same gjeld i Noreg, Sverige og Danmark, seier Kjell Andreas Oddekalv.

P? str?mmetenesta Spotify si liste over mest spelte l?tar i Noreg, m? du i dag heilt ned til sjuandeplass for ? finne ein l?t utan rap p?. Artistar som Karpe, Undergrunn og Ballinciaga g?r igjen.

Oddekalv er sj?lv rappar i gruppa Sinsenfist. Han er i tillegg forskar, og i desse dagar disputerer han med ein doktorgrad om rap-sjangeren. D? han tok mastergrad for nokre ?r sidan, var feltet framleis underutforska. Dette har endra seg.

– Akademia var p? etterskot lenge. Men n?r rap no har blitt den store mainstream-sjangeren, er det ikkje s? rart at akademia f?lgjer etter.

– Alle kan finne noko dei liker

I mastergraden analyserte Oddekalv rytmen i rap-vokal hos tre norske artistar: Elling Borgersrud i Gatas Parlament, Runar Gudnason i Side Brok og Lars Vaular.

I doktorgraden gjekk han breiare ut: Her har han skrive om kva teknikkar rap-artistar brukar. Korleis er forholdet mellom tekst og musikk? Kva er det som skjer i rytmen dei stadane ein berre tenkjer: ?Kva gjorde dei der??

– Heilt fr? hiphop-ens f?dsel har det handla om ? blande sjangeruttrykk. S? lenge det er feitt, kan ein ta det med. Nokon rapparar hentar ting fr? reggae, andre fr? funk eller fr? elektronisk dansemusikk (EDM). Alle kan finne noko dei liker. Dette er nok éi ?rsak til populariteten.

Medan hip-hop er ein?kultur, er rap er ein vokalteknikk som kjem fr? og er forma av denne kulturen, legg Oddekalv til.

? h?yre til

Han trur ogs? at mange liker rap fordi det kan gje ei kjensle av at ein h?yrer til. Den norske gruppa Karpe rappar til d?mes om ? vere del av ein minoritet, som i l?ten Paf.no:

Nye sedler og nye sedler
Og jeg ?f?r nye sedler og nye sedler
Og jeg f?r
Men ingen ser ut som oss p? pengene enn?

– I ei globalisert verd er rap ein veldig globalisert musikkform. Alle kan finne noko av seg sj?lve i han. Sjangeren er s? brei at han er tilgjengeleg for alle, meiner Oddekalv.

Den leikande rap-en

Ogs? i det musikk-tekniske kan vi finne moglege forklaringar p? rap-ens popularitet. Oddekalv skildrar rap-en som leikande: Han leikar med ting som vi menneske liker.

– Rap-musikk er ei blanding av det vi ventar og det vi ikkje ventar. Det diggar hjernane v?re. Du har ein viss struktur, samtidig som det ikkje blir kjed